تحریک قدرت باروری توسط کوآنزیم کیوتن(Coenzyme Q10 Stimulate Reproductive Vatality)
کوآنزیم Q10 (CO Q10)، یکی از اجزای ساختار غشای داخلی میتوکندری است که علاوه بر تولید انرژی، سبب کاهش استرس اکسیداتیو و در نتیجه کاهش ریسک ابتلا به سرطان‌ها می‌شود. همچنین این مولکول باعث بهبود تخمک‌گذاری، بلوغ تخمک و تقویت لقاح می‌گردد. در این مقاله به بررسی تحریک قدرت باروری توسط کوآنزیم کیوتن خواهیم پرداخت.
نقش انرژی و میتوکندری در تولیدمثل
بلوغ تخمک، لقاح و رشد جنینی به مقادیر بالایی از انرژی یا ATP نیاز دارند، لذا هر سلول تخمک حاوی هزاران میتوکندری است. در تخمدان‌ها، استرس اکسیداتیو یک عامل کلیدی است که آپوپتوز (مرگ سلولی) تخمک‌ها و سلول‌های گرانولوزا را القا می‌کند. کوآنزیم کیوتن به‌عنوان یک فاکتور آنتی‌اکسیدان و ضد التهاب، سبب کاهش استرس اکسیداتیو و التهابات می‌شود. بنابراین با سالم نگه‌داشتن تخمک‌ها و سلول‌های گرانولوزا، شانس بارداری افزایش می‌یابد.
کاهش باروری و نقش کوآنزیم Q10
پس از 35 سالگی، تعداد فولیکول‌های موجود در تخمدان به‌سرعت کاهش می‌یابد و منجر به کاهش باروری در زنان می‌گردد. اختلال عملکرد تخمدان بیشتر به دلیل استرس‌های اکسیداتیو، واکنش‌های التهابی، اختلال عملکرد میتوکندری و آپوپتوز (مرگ سلولی) نسبت داده می‌شود. کوآنزیم Q10 سبب افزایش تعداد فولیکول‌ها، بهبود عملکرد تخمدان و کیفیت تخمک، کاهش سطح استرس اکسیداتیو و افزایش هورمون AMH می‌شود.
هورمون ضد مولرین (AMH) و نقش آن در باروری
نکته: هورمون ضد مولرین (AMH: Anti-Müllerian Hormone) در بافت بیضه مردان و تخمدان زنان تولید می‌شود و میزان آن بر حسب سن و جنس متغیر است. در جنین دختر، AMH تولید نمی‌شود و عدم حضور این هورمون اجازه می‌دهد که اندام جنسی زنانه رشد کند. سطح این هورمون در دختران تا سن بلوغ پایین است و در دوره‌ی پیش از بلوغ تولید آن در تخمدان‌ها آغاز شده و سطح آن افزایش می‌یابد. سطح AMH به‌تدریج طی سال‌ها کاهش می‌یابد و در دوران پیش از یائسگی و شروع یائسگی تقریبا غیرقابل اندازه‌گیری خواهد بود. سنجش این هورمون می‌تواند در تخمین ذخیره‌ی تخمک و احتمال باردارشدن کمک کند.
تاثیر کوآنزیم Q10 در مایع فولیکولی
مطالعات نشان می‌دهد که غلظت کوآنزیم Q10 در مایع فولیکولی خانم‌های مبتلا به PCOS که اضافه وزن نیز دارند، نسبت به خانم‌های سالم کمتر می‌باشد.
نکته: مایع فولیکولی داخل فولیکول‌ها قرار دارد و تمام ریزمغذی‌ها را جهت رشد و بلوغ فولیکول با هدف تولید یک تخمک بالغ و سالم در خود دارد.
مصرف خوراکی کوآنزیم Q10 و بهبود باروری
طبق مطالعات، مصرف خوراکی کوآنزیم Q10 به میزان روزانه 200 میلی‌گرم، به مدت 30 الی 35 روز در خانم‌های 31 تا 46 ساله سبب افزایش کیفیت تخمک و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی مایع فولیکولی و در نتیجه بهبود باروری شد.
تاثیر کوآنزیم Q10 بر کاهش هایپرآندروژنیسم و قند خون
از آنجاکه استرس اکسیداتیو می‌تواند سبب هایپرآندروژنیسم (افزایش هورمون‌های مردانه) در خانم‌های مبتلا به PCOS شود، مصرف کوآنزیم Q10 با کاهش سطح آندروژن‌ها/هورمون‌های مردانه، سبب بهبود نشانه‌های بیماری در این افراد می‌گردد. همچنین کوآنزیم Q10 سبب کاهش قند خون ناشتا و همچنین کاهش HOMA INDEX (سنجش مقاومت به انسولین) می‌گردد. بنابراین این مولکول، یک درمان موثر برای پیشگیری از عوارض PCOS در نظر گرفته می‌شود، البته تأثیر آن کمتر از اینوزیتول می‌باشد.
کوآنزیم Q10 و کلومیفن سیترات در درمان PCOS
در مطالعه‌ای، تجویز کوآنزیم Q10 همراه با کلومیفن سیترات به‌عنوان یک درمان موثر برای خانم‌های مبتلا به PCOS مقاوم به کلومیفن سیترات، شناسایی شد. در مقایسه با کلومیفن به‌تنهایی، بیماران گروه درمانی همراه با CO Q10 دارای افزایش ضخامت اندومتر، بهبود تخمک‌گذاری و افزایش نرخ حاملگی بودند که ممکن است به دلیل اثرات متعدد کوآنزیم Q10 بر کاهش استرس اکسیداتیو و مهار پراکسیداسیون لیپیدی باشد.
مطالعات مصرف کوآنزیم Q10 در افزایش باروری
طبق مطالعات انجام شده بر روی 51 نفر، مصرف روزانه 180 میلی‌گرم CO Q10 سبب افزایش میزان تخمک‌گذاری، افزایش ضخامت اندومتر، افزایش تعداد فولیکول و در نهایت بهبود بارداری می‌شود. مطالعه دیگری بر روی 14 خانم 18 تا 40 سال نشان داد که مصرف 100 میلی‌گرم CO Q10 به‌صورت روزانه به مدت سه ماه، به واسطه کاهش فاکتورهای التهابی، سبب کاهش التهابات و بهبود عملکرد تخمدان می‌شود.
التهاب دستگاه تناسلی و نقش کوآنزیم Q10
نکته: التهاب دستگاه تناسلی زنان از جمله عفونت لوله‌ها، اندومتریت (التهاب دیواره داخلی رحم)، بیماری التهابی لگن و واژینیت (التهاب واژن)، می‌تواند ناشی از استرس‌های اکسیداتیو باشد و خطر ناباروری را افزایش دهد. علاوه بر عملکرد آنتی‌اکسیدانی کوآنزیم Q10، اثرات ضد التهابی و تعدیل‌کننده ایمنی از دیگر ویژگی‌های غالب این مولکول است. به گونه‌ای که نشانگرهای التهابی مانند TNF-Alpha و اینترلوکین شماره 8، به واسطه تجویز آن کاهش یافتند.
تاثیر کوآنزیم Q10 بر فاکتورهای متابولیکی
در تحقیقی که بر روی 22 خانم 20 تا 40 ساله به مدت دو ماه انجام شد، نشان داده شد که مصرف روزانه 200 میلی‌گرم کوآنزیم Q10 به مدت دو ماه، سبب حفظ طبیعی قند خون، بهبود متابولیسم چربی‌ها، کاهش تستسترون و همچنین کاهش شاخص HOMA گردید.
نقش CO Q10 بر فاکتورهای موثر در تولیدمثل
- کاهش استرس اکسیداتیو در میتوکندری تخمک و تولید انرژی برای تخمک (افزایش احتمال بارداری)
- کاهش التهابات، به‌ویژه التهابات دستگاه تناسلی
- حفظ سلامت تخمک و سلول‌های گرانولوزا، افزایش میزان تخمک‌گذاری، افزایش ضخامت اندومتر، افزایش تعداد فولیکول‌ها و همچنین تحریک تولید هورمون AMH
- حفظ طبیعی قند خون، بهبود متابولیسم چربی‌ها، کاهش تستسترون و همچنین کاهش شاخص HOMA، خصوصا در خانم‌های مبتلا به PCOS