عفونت‌های دستگاه ادراری (UTI) از جمله بیماری‌های رایجی هستند که به‌ویژه در زنان شیوع بالایی دارند و در صورت تکرار می‌توانند کیفیت زندگی فرد را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار دهند. پیش‌تر در مطلبی جداگانه به بررسی کلی عفونت‌های دستگاه ادراری و عوامل شایع بروز آن پرداختیم؛ در این مقاله به‌طور ویژه نقش باکتری E. coli و اثرات کرنبری را در پیشگیری از عفونت ادراری بررسی می‌کنیم. کرنبری، میوه‌ای کوچک با خواص بزرگ، به‌عنوان یکی از مکمل‌های گیاهی مؤثر برای سلامت مجاری ادراری شناخته می‌شود. اما در پیشگیری از عفونت ادراری، کرنبری دقیقا چه نقشی دارد؟ با ما همراه باشید تا پشتوانه علمی این موضوع را مرور کنیم.
اشرشیا کلی(E. coli) و عفونت‌های دستگاه ادراری
اشرشیا کلی (Escherichia coli) یک باکتری گرم منفی، بی هوازی اختیاری و میله ای شکل است که به‌طور طبیعی به‌عنوان بخشی از فلور نرمال دستگاه گوارش در انسان و بسیاری از پستانداران دیگر وجود دارد. اگرچه اغلب سویه‌های این باکتری بی‌ضرر هستند و حتی در فرایندهای فیزیولوژیک مانند گوارش و تولید ویتامین K نقش دارند، برخی سویه های بیماری زا آن، با توانایی تولید فاکتورهای خاص چسبندگی و سمیت، می‌توانند منجر به بروز بیماری‌های مختلفی شوند. شایع‌ترین بیماری منتسب به E. coli، عفونت‌های دستگاه ادراری (UTIs) به‌ویژه در زنان می‌باشد، که بیش از ۸۰ درصد از موارد آن توسط این باکتری ایجاد می‌گردد.
مکانیسم ایجاد عفونت دستگاه ادراری توسط E. coli
فرآیند پاتوژنز عفونت ادراری با انتقال باکتری از ناحیه مقعد یا پرینه به دهانه مجرای ادراری آغاز شده و در ادامه با صعود باکتری به مثانه (سیستیت) یا حتی کلیه‌ها (پیلونفریت) ادامه می‌یابد. سویه‌های پاتوژنیک E. coli معمولاً دارای فاکتورهای چسبندگی نظیر فیبریه های نوع P و FimH می‌باشند که به آن‌ها امکان اتصال به گیرنده‌های خاص سطح سلول‌های اپی‌تلیال مجرای ادراری را می‌دهد. این اتصال موجب آغاز فرآیند التهاب، مهاجرت نوتروفیل‌ها و در نهایت ایجاد علائم عفونت می‌گردد. برخی از این سویه‌ها همچنین قادر به تولید بیوفیلم هستند که آن‌ها را در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها و سیستم ایمنی مقاوم ساخته و درمان را با پیچیدگی بیشتری مواجه می‌سازد.
عفونت‌های ادراری در زنان: نقش آناتومی و فیزیولوژی
زنان به دلایل متعددی از جمله ساختار آناتومیکی دستگاه تناسلی و مجاری ادراری، بیش از مردان مستعد ابتلا به UTIs هستند. مجرای ادراری کوتاه، نزدیکی دهانه آن به نواحی آنوژنیتال، تغییرات هورمونی در دوران یائسگی و فعالیت‌های جنسی، همگی از جمله عواملی هستند که احتمال نفوذ باکتری به مثانه را افزایش می‌دهند.
علائم شایع در زنان عبارت‌اند از:
-
- احساس سوزش و درد هنگام دفع ادرار
- تکرر و فوریت در ادرار
- ادرار کدر و بدبو
- درد ناحیه سوپراپوبیک
- وجود خون در ادرار در برخی موارد
عفونت‌های ادراری در مردان: کمتر شایع ولی پیچیده‌تر
در حالی‌که شیوع UTIs در مردان کمتر از زنان است، اما در صورت بروز، اغلب به دلایل زمینه‌ای نظیر انسداد ناشی از هایپرتروفی خوش‌خیم پروستات (BPH)، سابقه جراحی یا استفاده از کاتترهای ادراری و نقص در تخلیه کامل مثانه مرتبط است. در مردان، این نوع عفونت‌ها معمولاً به‌عنوان موارد پیچیده (complicated UTIs) طبقه‌بندی می‌شوند.
علائم رایج در مردان شامل:
- تکرر و اضطرار در ادرار
- درد یا احساس سوزش هنگام ادرار
- درد ناحیه پرینه، کمر یا بیضه‌ها
- تب، لرز یا علائم سیستمیک در صورت درگیری کلیه یا پروستات
- ترشح یا درد هنگام انزال در صورت ابتلای همزمان به پروستاتیت
تشخیص و مداخلات درمانی
تشخیص عفونت ادراری بر اساس شرح حال، علائم بالینی، آنالیز ادرار و کشت ادرار صورت می‌گیرد. در موارد عودکننده یا پیچیده، انجام سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن یا سیستوسکوپی ممکن است ضروری گردد. درمان اغلب با تجویز آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند نیتروفورانتوئین، تریمتوپریم-سولفامتوکسازول، فوزفومایسین یا آموکسی‌سیلین-کلاوولانات انجام می‌شود که انتخاب دارو بر اساس شدت علائم، سابقه مقاومت دارویی و محل درگیری تعیین می‌گردد. در برخی بیماران مستعد، درمان پیشگیرانه بلندمدت نیز توصیه می‌گردد.
نقش کرنبری در پیشگیری از عفونت ادراری
کرنبری (Vaccinium macrocarpon) یکی از منابع طبیعی شناخته شده در پیشگیری از عفونت ادراری است که مکانیسم اثر آن مبتنی بر وجود ترکیباتی به نام پروآنتوسیانیدین‌های نوع (A-type PACs) A می‌باشد. این ترکیبات قادرند از اتصال فیبریه‌های باکتری E. coli به گیرنده‌های سلولی مجرای ادراری جلوگیری کنند. مطالعات بالینی متعدد و مرورهای سیستماتیک، اثربخشی کرنبری را در کاهش بروز عفونت‌های ادراری، به‌ویژه در زنان مبتلا به UTIs مکرر تأیید کرده‌اند. برخلاف آنتی‌بیوتیک‌ها، کرنبری باعث ایجاد مقاومت باکتریایی نشده و فاقد عوارض جانبی قابل توجه است.
مزایای اثبات شده مصرف کرنبری:
- ممانعت از چسبندگی باکتری E. coli به اپی‌تلیوم دستگاه ادراری
- کاهش دفعات بروز UTIs در افراد با سابقه عفونت مکرر
- جایگزین طبیعی و ایمن برای مداخلات دارویی در پیشگیری اولیه
- قابلیت مصرف روزانه در جمعیت‌های مختلف، شامل سالمندان، بیماران مبتلا به دیابت و زنان یائسه
Herbalio green: مکمل تخصصی کرنبری از شرکت دایان فارمد
در راستای استفاده از ظرفیت‌های درمانی کرنبری در پیشگیری از عفونت ادراری، شرکت دایان فارمد اقدام به تولید مکملی تحت برند Herbalio green نموده است. این محصول با بهره‌گیری از عصاره استاندارد کرنبری، حاوی میزان مشخصی از پروآنتوسیانیدین‌های نوع A بوده و با رعایت الزامات کیفی و تولید تحت شرایط GMP، مکملی مطمئن، اثربخش و علمی در این حوزه به شمار می‌رود.
ویژگی‌های برجسته مکمل کرنبری: Herbalio green
- حاوی عصاره استانداردشده کرنبری با دوز مؤثر PACs
- مناسب برای مصرف روزانه در زنان و مردان
- فاقد مواد نگهدارنده، گلوتن، لاکتوز و ترکیبات آلرژن
- مورد استفاده در پیشگیری از UTIs در افراد مستعد به‌ویژه بانوان، سالمندان و بیماران مبتلا به دیابت
نتیجه‌گیری
عفونت‌های دستگاه ادراری از شایع‌ترین بیماری‌های باکتریایی در سطح جامعه هستند که در اغلب موارد، باکتری E. coli عامل اصلی آن است. استفاده از رویکردهای پیشگیرانه غیرآنتی‌بیوتیکی از جمله مکمل‌های کرنبری، راهکاری منطقی، ایمن و مؤثر برای کاهش خطر ابتلا و عود این بیماری محسوب می‌شود. مکمل Herbalio green از شرکت دایان فارمد، با بهره‌گیری از عصاره کرنبری استاندارد و با کیفیت بالا، گزینه‌ای مناسب برای پیشگیری روزانه از UTIs و حفظ سلامت سیستم ادراری در جمعیت‌های مختلف می‌باشد. ترکیب علمی، فرمولاسیون پیشرفته و ایمنی بالا، این محصول را به انتخابی برجسته در بین مکمل‌های طبیعی تبدیل نموده است.