اثر N-استیل سیستئین (NAC) بر دردهای مرتبط با اندومتریوز، کاهش اندازه اندومتریوم تخمدان و نتایج باروری
اندومتریوز اختلالی است که در آن بافتی شبیه به پوشش داخلی رحم (اندومتر) در خارج از محدوده رحم رشد می‌کند. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که بافت اندومتر روی تخمدان‌ها، روده و بافت‌های پوشاننده لگن رشد می‌کنند.این مطالعه بر روی بیماران 18 تا 45 سال با مشکل اندومتریوز که درمان هورمونی انجام نمی‌دهند و همچنین باردار نیستند، انجام شد. بیماران به صورت دوز 600 میلی‌گرم ان-استیل سیستئین (NAC)، سه قرص در روز، سه روز متوالی در هفته و به مدت سه ماه تحت درمان قرار گرفتند.
نتایج
- کاهش درد: درمان با ان-استیل سیستئین، درد مرتبط با اندومتریوز و همچنین باعث کاهش اندازه اندومتریوم تخمدان میشود. میزان دیسمنوره (قاعدگی دردناک)، دیسپارونی (آمیزش جنسی دردناک) و CPP (درد مزمن لگنی) کاهش یافت و مصرف داروهای ضد درد نیز کاهش پیدا کرد. این امر به دلیل خاصیت آنتی‌اکسیدانی و ضد التهابی ان-استیل سیستئین می‌باشد.
- کاهش CA125: سطح سرمی Ca125 کاهش یافت. CA125 به عنوان یک تومورمارکر بر روی سطح اغلب سلول‌های سرطان تخمدان ظاهر میشود. کاهش آن در سرم خون سبب کاهش ریسک ابتلا به سرطان تخمدان میشود و در اندومتریوز نیز به دلیل افزایش تکثیر بیش از اندازه سلول‌های اندومتر، کاهش این مولکول سبب کاهش ضخامت و اندازه اندومتر می‌گردد.
- کاهش اندازه اندومتر: مطالعه نشان داد که درمان با ان-استیل سیستئین به مدت سه ماه سبب کاهش قابل توجهی در ضخامت اندومتر تخمدان میشود. این امر از طریق مکانیسم مهار آنزیم تیروزین کیناز انجام شده و همین موضوع سبب تحریک تمایز سلول‌های اندومتر (تغییر ژن ناسالم به سالم) و کاهش تکثیر غیرمعمول آن می‌گردد.
مکانیسم عمل
ان-استیل سیستئین ماده‌ای است ضد سرطان و آنتی‌اکسیدان که سبب تمایز سلول‌ها به جای تکثیر بیش از اندازه آن‌ها می‌گردد. این ماده به دلیل داشتن یک گروه تیول آزاد (SH)، سبب برداشتن رادیکال‌های آزاد و پاکسازی بدن از اکسیدان‌ها میشود. از سوی دیگر، ان-استیل سیستئین می‌تواند وارد سلول شود و با اسیدهای آمینه اسید گلوتامیک و گلایسین واکنش دهد و سبب افزایش گلوتاتیون آزاد به عنوان یک آنتی‌اکسیدان و ضد التهاب قوی شود.
نکات مهم
- ان-استیل سیستئین پیش‌ساز گلوتاتیون است. گلوتاتیون از سه اسید آمینه سیستئین (موجود در ان-استیل سیستئین)، گلوتامیک اسید و گلایسین تشکیل شده است.
- گلوتاتیون یک آنتی‌اکسیدان قوی است که ترکیبات سمی دارای رادیکال آزاد معمولاً با آن ترکیب شده و از بدن خارج می‌شوند.
نتیجه‌گیری
استفاده از ان-استیل سیستئین می‌تواند به عنوان یک درمان ایمن و موثر برای کاهش ضایعات اندومتریوز و درد مرتبط با آن در بیماران به دنبال بارداری پیشنهاد شود. این درمان در کاهش علائم درد مرتبط با اندومتریوز، کاهش سطح سرمی CA125 و کاهش اندازه اندومتر موثر است و استفاده از آن در شرایط بارداری بدون اثرات جانبی است.
منبع
Anastasi E, Scaramuzzino S, Viscardi MF, Viggiani V, Piccioni MG, Cacciamani L, Merlino L, Angeloni A, Muzii L, Porpora MG. Efficacy of N-Acetylcysteine on Endometriosis-Related Pain, Size Reduction of Ovarian Endometriomas, and Fertility Outcomes. Int J Environ Res Public Health. 2023 Mar 7;20(6):4686. doi: 10.3390/ijerph20064686. PMID: 36981595; PMCID: PMC10048621.