روش درماني جديد استئوآرتريت

منشأ بسياري از تركيبات دارويي از قبيل پني سيلين وكومادين ديگوكسين از گياهان است. با اين حال بسياري از پزشكان در مورد استفاده از تركيبات طبيعي شك دارند . اين شك براين اساس است كه در اين موارد بيمار خود اقدام به تشخيص ودرمان مي كند و خود نتيجه را ارزيابي مي كند و روش هاي علمي براي اثبات صحت اين ادعاها وجود ندارد.

مكمل هاي  تغذيه اي

با اين حال گروه جديدي از تركيبات طبيعي كه مكمل هاي  تغذيه اي ناميده ميشوند، كارآيي و خواص فارماكولوژيك ثابت دارند. نقص در تنظيم اين مواد باعث ايجاد مشكلاتي درخلوص وكنترل كيفي محصولات مي شود. با اين حال بيماران با سيل اين محصولات مواجه مي شوند و به بسياري از اين تركيبات طبيعي وگياهي جواب مي دهند.  فروش گلوكز آمين وكوندروتين سولفات به تنهايي در آمريكا ساليانه به ٦٠٠ ميليون دلار مي رسد. فروش كل مواد طبيعي و مكمل هاي ويتاميني درآمريكا درسال١٩٩١ به ١٢ بيليون دلار رسيد. گلوكز آمين وكوندروتين سولفات در كشت هاي بافتي. مدل هاي حيواني آرتريت، آزمون هاي كلينيكي دامپزشكي و مطالعات كنترل شده مقايسه ایی در مدل هاي انساني تحت آزمايش قرار گرفته اند.

تمام مطالعات منتشر شده اثر مثبت را نشان داده اند ودر هيچ مطالعه ایی عارضه جانبي مهمي مشاهده نشده است.

گلوكزآمين

گلوكزآمين وكوندروتين سولفات اجزاي تشكيل دهنده غضروف مفصلي مي باشند و در خصوصيات فيزيولوژيك ومكانيكي اين بافت نقش دارند. گلوكز آمين به عنوان ماده پيش ساز واحد دي ساكاريدي درمولكول گلوكز آمينوگليكان غضروف، نقش مهمي دارد. كريستالين گلوكزآمين سولفات (گلوكزآمين) ماده اي است كه از كيتين ساخته مي شود وگلوكز آمين، سولفات وكلروسديم به نسبت درآن وجود دارد . كوندروتين سولفات يك گلوكزآمينوگليكان جزئي از ساختار غضروف مفصلي است. اين ماده باعث اتصال فيبريل هاي كلاژن مي شود و با كاهش درجه جدا شدن گلوكز آمينو گليكان، ميزان آب آن را محدود ميكند .

كوندروتين سولفات در ايجاد مقاومت غضروف نسبت به استرس هاي كششي در شرايط مختلف نقش دارد و به آن مقاومت و الاستيستي مي دهد

اثرات غير مرتبط با غضروف  گلوكزآمين

گلوكزآمين اثرات غير مرتبط با غضروف نيز دارد: ممانعت ازتشكيل راديكال سوپراكسيد، ممانعت از ساخته شدن اكسيد نيتريك مي تواند توجيه كنندة اثر سريع بركاهش علائم در مطالعات كوتاه مدت اين دارو در بيماران استئو آرتريتي باشد و نتايج دراز مدت مي تواند به دليل اثرات گزارش شده بر متابوليسم غضروف مانند تحريك فعاليت هاي آنابوليك « مانند سنتزپروتئوگليكان» و كاهش فعاليت هاي كاتابوليك « مانند اثرات متالوپروتئاز» باشد.  گلوكزآمين، كوندروسيت ها را تحريك به ترشح گليكوز آمينو گليكان و پروتئوگليكان مي كند. شواهدي وجود دارد كه اين ماده فعاليت ضدالتهابي دارد. كه به متابوليسم پروستاگلاندين مربوط نمي شود. واحتمالا از طريق يك اثر جمع كنندگي راديكال آزاد مي باشد.

استئوآرتريت

استئوآرتريت در نتيجه فعاليت آنزيم هاي تجزيه كننده و تخريب كننده غضروف ايجاد مي شود و اين آنزيم ها توسط كوندروتين سولفات مهار مي شوند. مطالعات آزمايشگاهي يك اثر سينرژيسم بين كوندروتين سولفات وگلوكز آمين در تجويز توام آنها را نشان می دهد. وود وارد و ليپل  نشان می دهد كه تجويز توام كوندروتين سولفات وگلوكزآمين (با دوز mg٢٥٠ (منجر به افزايش 4So در گليكوزآمينوگليكان مي شود. نسبت به اين كه هر يك از اين مواد به تنهايي تجويز شوند، اين اثر توأم در یک آزمایش فعاليت آنتي پروتئاز نيزديده می شود.

درمان با كوندروتين سولفات

دريك نمونه حيواني كه آسيب غضروف توسط كموپاپائين ايجاد شده، دو دانشمند نشان داده اند درمان با كوندروتين سولفات )با دوزmg ١٥٠٠ (منجر به كاهش قابل ملاحظه اي درميزان از دست رفتن پروتئوگليكان مي شود (در مقايسه با گروه هاي درمان نشده) و وقتي اين تركيب به سگ هاي طبيعي وسالم داده مي شود، سطح گلوكز آمینوگليكان سرم افزايش مي يابد. آنها با استفاده از سنجش غير مستقيم متابوليسم غضروف دريافتند كه در سرم بيمارانی که درمان شدند فعاليت بيوسنتز افزايش يافت (با استفاده ازگلوكزآمين راديواكتيو) و تجزيه پروتئوليتيك كاهش يافت.

پژوهش

در یک مشاهده انساني  20 نفر كه مبتلا به استئوآرتريت زانو بودند را انتخاب كردند و به طور تصادفي به آنها پلاسبو يا mg ٢٥٠ گلوكز آمين سولفات روزانه به مدت سه ماه دادند. در گروهي كه درمان دريافت كرده بودند بهبود قابل توجه در درد، تندرنس مفصل وتورم مشاهده شد؛ در حالي كه در گروه كنترل چنين چيزي ديده نشد. درسال ١٩٨٢ لوپزواز نتايج يك مطالعة مقطعي يك  سالةه دوسوكور را گزارش داد كه رژيم  mg ١٢٠٠ ايبوپروفن روزانه باmg ١٥٠٠ گلوكزآمين روزانه به مدت ٦ هفته، مقايسه مي شد. بهبود علائم با رژيم ايبوپروفن  سريع تر بود؛ ولي در عرض ٢هفته تثبيت شد.

روند پژوهش

بهبود كلينيكي با گلوكزآمين سولفات تدريجي تر بود؛ ولي بهبود در طي ٨ هفته درمان ادامه يافت. در پايان مدت آزمون بيماراني كه گلوكز آمين سولفات مصرف كرده بودند تاحد قابل توجهي بهتراز بيماراني بودند كه ايبوپروفن مصرف كرده بودند. به علاوه، با قطع گلوكز آمين ميزان بهبودي تا ٢ماه حفظ شد؛ درحالي كه بعد از قطع ايبوپروفن ميزان بهبودي درعرض ٢ هفته به سطح اوليه برگشت. اين بهبودي در كاهش درد زانوها بود؛ ولي در كاهش درد كمر بهبودي حاصل نشده بود.

شواهد راديولوژيكي

در مطالعه ایی براي ارزيابي بيماران از شاخص ووماك استفاده  گرديد. ووماك شاخصي است كه درد، خشکي مفاصل و محدوديت فعاليت فيزيكي بيماران مبتلا به استئوآرتريت را بررسي مي كند. گروه كنترل دچار كاهش فضاي مفصلي شدند (كه نشان دهندة ادامة تخريب غضروف مفصلي مي باشد)؛ ولي در بيماران درمان شده با گلوكز آمين كاهش فضاي مفصلي رخ نداد. اين قوي ترين مدرك مي باشد كه پتانسيل گلوكز آمين را براي تغيير سير طبيعي التهاب زانو نشان مي دهد و اين چيزي است كه با استفاده از داروهاي ضدالتهابي غير استروئيدي نشان داده نشده بود.

درمان استئوآرتريت

مدارك متعددي از علوم پايه (بيوشيمي، كشت سلول، كشت بافت، مدل هاي حيواني آرتريت)

گلوكز آمين وكوندروتين سولفات را عوامل سودمند براي درمان استئوآرتريت نشان مي دهند. مدارك روز افزون ديگري در جامعه پزشكي و حيوانات نشان مي دهد اين عوامل دركاهش علائم آرتريت هم در حيوانات و هم در انسان موثرند. همچنين مدارك نشان مي دهند كه هردوي اين داروها داراي پتانسيل تغيير شكل بيماري در استئوآرتريت مي باشند كه اين پتانسيل براي داروهاي ضد التهابي غير استروئيدي نشان داده نشده است.

عوارض بيماري استئوآرتريت

بيماران بايد از خطرات تشخيص شخصي خود آگاه باشند وبه طور مداوم تحت كنترل پزشكي براي همه جنبه ها وعوارض بيماري استئوآرتريت خود باشند. به هر حال بعد از اينكه تشخيص استئوآرتريت مسجل شود، اين دو ماده طبيعي نقش خط اول درمان براي بهبود علامتي بيماري را دارند و نيز پتانسيل تغيير ماهيت وساختار بيماري را دارند. اگرچه در مورد بهترين دوز و نيز نوع تجويز گلوكز آمين نياز به تحقيقات بيشتري وجود دارد با بررسي مقالات مختلف در اين زمينه گلوكز آمين بايد با دوز mg ٤٠٠ روزانه داخل  عضلاني ويا mg ١٥٠٠ روزانه خوراكي تجويز شود.

منبع:

ناظم، خلیل اله، توکلی، عبدالرضا، و بوذری پوربویینی، بهشاد. (1383). روش درمانی جدید استئوآرتریت (مقاله مروری).