بررسی تأثیر لیکوپن بر سیستم آنتی‌اکسیدانی بزاق در استفاده‌کنندگان از تلفن همراه
در دهه‌های اخیر، استفاده گسترده از تلفن همراه نگرانی‌هایی در مورد اثرات امواج الکترومغناطیسی بر سلامت بدن، به‌ویژه سیستم آنتی‌اکسیدانی بزاق، به وجود آورده است. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که این امواج می‌توانند باعث افزایش استرس اکسیداتیو و کاهش فعالیت آنتی‌اکسیدانی بزاق شوند، که ممکن است سلامت دهان و دندان را به خطر بیندازد. از سوی دیگر، لیکوپن به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان قوی که در گوجه‌فرنگی و سایر میوه‌های قرمز یافت می‌شود، توجه بسیاری از محققان را به خود جلب کرده است. مطالعات اخیر نشان می‌دهند که تأثیر لیکوپن بر بزاق می‌تواند در بهبود عملکرد سیستم آنتی‌اکسیدانی بزاق و مقابله با اثرات مضر ناشی از استفاده از تلفن همراه مؤثر باشد. این مقاله با هدف بررسی نقش لیکوپن در بهبود ظرفیت آنتی‌اکسیدانی بزاق و کاهش خطرات ناشی از امواج تلفن همراه طراحی شده است.
تأثیر امواج تلفن همراه بر بزاق
مطالعه‌ای که بر روی 20 کاربر تلفن همراه انجام شد، کاهش جریان آلبومین تام بزاق را نشان داد. همچنین، تحقیقات دیگر در سال 2014 حاکی از تغییراتی در غلظت و سرعت جریان بزاق غده‌های پاروتید کاربران تلفن همراه بود. و کاهش قابل توجهی نیز در آنزیم‌هایی همچون آمیلاز، لیپاز، لیزوزیم، لاکتوفرین و پراکسیداز مشاهده گردید. این تغییرات ممکن است به استرس اکسیداتیو و اختلال عملکرد بزاق منجر شوند.
مطالعات دیگری نیز نشان داده‌اند که در صورت استفاده بیش از 5 ساعت در روز از تلفن همراه، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی تام بزاق و میزان آنزیم‌هایی مانند آمیلاز کاهش می‌یابد. این تغییرات اکسیداتیو می‌توانند خطر ابتلا به بیماری‌های التهابی و حتی بدخیمی سلول‌ها را افزایش دهند.
لیکوپن و خواص آنتی‌اکسیدانی آن
لیکوپن یک کاروتنوئید محلول در چربی است که توسط Ernest و همکارانش در سال 1931 کشف شد. این کارتنوئید به‌طور طبیعی در میوه‌های قرمز رنگ مانند گوجه‌فرنگی، سبزیجات و برخی جلبک‌ها و قارچ‌ها یافت می‌شود. لیکوپن اثرات سودمندی در درمان انواع مشخصی از بیماری‌های حفره دهان شامل سرطان دهان و ضایعات پیش‌سرطانی دارد. مطالعات نشان داده‌اند که این ترکیب می‌تواند تأثیرات مثبتی بر کاهش استرس اکسیداتیو داشته باشد و در بهبود عملکرد سیستم آنتی‌اکسیدانی بدن مؤثر باشد.
اهداف مطالعه حاضر
مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر لیکوپن بر سیستم آنتی‌اکسیدانی بزاق و فعالیت آنزیم‌های سوپراکسید دسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز در استفاده‌کنندگان از تلفن همراه طراحی شد. تاکنون، هیچ مطالعه‌ای به‌طور خاص اثر لیکوپن را بر سیستم آنتی‌اکسیدانی بزاق بررسی نکرده است.
یافته‌های پژوهش
-
تأثیر لیکوپن بر سوپراکسید دسموتاز
نتایج نشان داد که مصرف یک ماهه لیکوپن باعث افزایش معنی‌دار سطح سوپراکسید دسموتاز بزاق شد. این آنزیم نقش مهمی در مقابله با اثرات مخرب گونه‌های فعال اکسیژن داشته و در میتوکندری‌ها عمل می‌کند. افزایش فعالیت این آنزیم می‌تواند به کاهش اثرات مخرب امواج تلفن همراه کمک کند.
-
تأثیر بر سایر آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی
مطالعات قبلی نشان داده‌اند که دوزهای مختلف لیکوپن، به‌ویژه 15 میلی‌گرم در روز، می‌تواند ظرفیت آنتی‌اکسیدانی سرم و سطح آنزیم‌هایی مانند سوپراکسید دسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز را به‌طور معنی‌داری افزایش دهد. همچنین، مصرف آب گوجه‌فرنگی به‌عنوان منبع لیکوپن، در افزایش ظرفیت آنتی‌اکسیدانی کلی بدن و آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی مانند سوپراکسید دسموتاز، گلوتاتیون پراکسیداز و کاتالاز تأثیرگذار بوده است.
نتایج کلی
مطالعه حاضر نشان داد که استفاده از لیکوپن می‌تواند بخشی از اثرات منفی ناشی از امواج تلفن همراه را کاهش دهد. این کاروتنوئید با افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی بزاق، به بهبود عملکرد سیستم آنتی‌اکسیدانی کمک می‌کند و ممکن است خطرات مرتبط با استفاده طولانی‌مدت از تلفن همراه را کاهش دهد.
توصیه‌ها
با توجه به نتایج، توصیه می‌شود:
- استفاده از مواد غذایی غنی از لیکوپن مانند گوجه‌فرنگی در رژیم غذایی افزایش یابد.
- از استفاده طولانی‌مدت تلفن همراه، به‌ویژه در افراد جوان، خودداری شود.
- تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام شود تا تأثیر دقیق لیکوپن بر سیستم آنتی‌اکسیدانی بزاق روشن شود.
منبع:
اربابی کلاتی، فاطمه، معانی، فرناز، و سلیمی، سعیده. (1400). بررسی تأثیر لیکوپن بر سیستم آنتی‌اکسیدانی بزاق در استفاده‌کنندگان از تلفن همراه. تحقیق در علوم دندانپزشکی.