اثر تمرینات بازتوانی قلبی به همراه کوآنزیم کیوتن بر ظرفیت عملکردی و کسرتخلیه در بیماران با نارسایی قلبی مزمن

مشکلات قلبي عامل اصلي بیماری و مرگ و میر در سراسر دنیاست و نارسایي قلبي سومین علت مرگ در این زمینه است که با کاهش ATP و اختلال میتوکندریایي در سلول های قلبي همراه است و منجر به اختلال در مسیرهای متابولیكي، کاهش انرژی و اثرات منفي بر عملكرد انقباضي قلب مي شود.

عوامل مانع کاهش انرژی قلب

عوامل درماني که بتواند مانع کاهش انرژی قلب شود. ممكن است در درمان و کنترل نارسایي قلبي نقش داشته باشد.  افزایش شیوع نارسایي قلب در جامعه  معظل بهداشتي بسیارمهمي است. فشارخون بالا، گرفتگي عروق قلب، ضعیف شدن عضلات قلب، بیماری دریچه ای و اختلال در ریتم قلب احتمال بروز نارسایي قلبي را افزایش ميدهد.

پیشگیری از بیماری های عروق کرونر

شواهد زیادی وجود دارد که ميتوان پیش آگهي و کیفیت زندگي بیماران عروق قلبي را با تغییر در شیوه زندگي و دارو درماني تغییر داد و ورزش منظم، با شدت متوسط، یكي از مواردی است که ميتواند در پیشگیری از بیماری های عروق کرونر مفید باشد و توسط سازمان بهداشت جهاني نیز تاییدیه دارد که افزایش فعالیت بدني منجر به بهبود وضعیت روحي و جسمي و کاهش مرگ و میر ميشود.

مطالعه بر روی برنامه های بازتواني، نشانگر کاهش مرگ و میر بیماران قلبي ميباشد. از طرفي افزایش شیوع جهاني بیماری های قلبي- عروقي لزوم گسترش و اجرای موثر راهبردهای پیشگیرانه جامعه محور را مي افزاید.

تاثیر فعالیت بدنی بر روی وقایع قلبی- عروقی

بهبود استقامت قلبي- ریوی پس از یک دوره تمریني، که در تست ورزش مشاهده ميشود با کاهش بارز وقایع قلبي- عروقي کشنده و غیرکشنده بعدی که مستقل از عوامل خطرزا هستند. مرتبط است. این یافته ها در بیماران نارسایي قلبي مزمن نیز صدق مي کند. درهمین راستا مراکز بازتواني قلبي که در آنجا بیماران قلبي تحت نظارت پزشک و پرستار کارآزموده به فعالیت ورزشي ميپردازند،تاسیس کردند.

داروهاي کنترل نارسایي قلبي

از طرف دیگر داروهایي جهت کنترل نارسایي قلبي وجود دارد که از جمله آنها ميتوان از مهارکننده مبدل آنژیوتانسین، مسدود کننده گیرنده آنژیوتانسین. بتابلوکرها، داروهای دیوریتیک و دیكوگسین نام برد. علیرغم داروهایي که ميتواند بیماری و مرگ ومیر را در این بیماران کاهش دهد. کنترل علائم مزمن از قبیل خستگي و عدم تحمل تمرین، بحث و جدل هایي را باقي گذاشته و راه جدید درماني، جهت تنظیم انرژی قلب مورد توجه قرار داده است.

کوآنزیم کیوتن

کوآنزیم کیوتن با ساختار مشابه ویتامین k به دلیل تسهیل تولید انرژی در زنجیره انتقال الكتروني در میتوکندری و خاصیت ضد التهابي ممكن است عملكرد اندوتلیال را بهبود ببخشد. در بیماران نارسایي قلبي، کوآنزیم کیوتن پلاسما پیشگویي کننده مستقل مرگ ومیر است و سطوح پایین تر کوآنزیم کیوتن در بیماراني که علائم پیشرفته نارسایي قلبي و کسرتخلیه پایین تری دارند مشاهده شده است. که اهمیت مصرف مكمل کوآنزیم کیوتن را نشان ميدهد.

تاثیر کوآنزیم کیوتن

مطالعات اخیر نشان ميدهد که نارسایي قلبي یک وضعیت کاهش یافته انرژی است. که بدلیل اثرات مضر انواع اکسیژن واکنشي و استرس اکسیداتیو منجر به تخریب سلولي و اختلال اندوتلیالي ميشود.  پیشنهاد نمودند که کوآنزیم کیوتن ميتواند بدلیل اثرات آنتي اکسیداني قوی با عوارض و تداخل دارویي اندک به عنوان یک درمان تكمیلي به کاهش اثرات سمي کمک نماید. ممكن است. منجر به کاهش مرگ ومیر در بیماران نارسایي قلبي شود. اما این موضوع یک مسئله بحث انگیزی را ایجاد کرده است. این پژوهش با هدف بررسي اثر تمرینات بازتواني به همراه کوآنزیم کیوتن به عنوان درمان تكمیلي درکنار درمان های معمول، بر ظرفیت عملكردی و کسرتخلیه (عملكرد بطن چپ) بیماران انجام شد.

مطالعات

ظرفیت تمرین، فاکتور بسیار مهمي در تشخیص بهبودی بیماران قلبي عروقي است.  همچنین موجب پیش بیني مرگ ومیر در بیماران قلبي مي شود. تمرینات منظم، ظرفیت انجام کار را افزایش داده، به طوریكه صدها تحقیق نشان داده اند که ظرفیت تمریني در میان افراد فعال، بالاتر از افرادی است که زندگي بي تحرک دارند. بهبودی در تحمل تمرین  از طریق برنامه تمریني، مزایای بيشماری دارد. که شامل ظرفیت بهتر برای تحمل فعالیت های روزانه، پیشرفت در میزان برگشت به کار و بهبودی در کیفیت زندگي ميباشد. مطالعات نشان می دهد افرادی که دچار بیماری قلبي عروقي مي باشند و افرادی که سالم هستند. در هر دو مورد، داشتن زندگي بهتر، ناشي از ظرفیت تمریني بالاتر است. به طوریكه میزان بهبودی در ظرفیت تمرین، با تمرینات متعدد، 5 تا 25 % مي باشد، اما افزایش بیش از 50 % نیز گزارش شده است.

تغییر در ظرفیت تمرین به چه عواملی بستگی دارد؟

اساسا میزان تغییر در ظرفیت تمرین، به آمادگي اولیه، سن و جنسیت فرد و همچنین شدت و تعداد تمرین بستگي دارد. در واقع تمرین ورزشي، اکسیژنی که آزاد می شود در میوکارد را از طریق تغییر در اعصاب محرک رگ ها، در پاسخ به تمرین، افزایش مي دهد و لازم به ذکر است که هر یک مت افزایش در ظرفیت تمریني موجب %12 افزایش در ادامه حیات ميگردد.

پژوهش

در دو مطالعه دیگر مصرف روزانه 300 میليگرم کوکیوتن به مدت دو سال و 200 میليگرم به مدت 4 ماه بهبودی. معني دار در طبقه بندی NYHA ظرفیت عملكردی و کاهش میزان مرگ ومیر گروه آزمون در برابر دارونما را نشان دادند. محققین دریافتند که بعد از مصرف  کوکیوتن ظرفیت عملكردی و انقباض پذیری بطن چپ بدون هیچ اثر جانبي افزایش و ترکیب آن با تمرین. تاثیر معني داری در بیماران دارد. در کل نتایج اکثر مطالعات انجام شده همسو با نتایج این پژوهش است. ولي بدلیل ناهمگن و کوچک بودن مطالعات و عدم تجانس شیوه ها و داروهای قلبي عروقي در پژوهش ها امكان نتیجه گیری معني دار و حمایت از مصرف گسترده کوکیوتن محدود گردیده است.

مكانیسم عملکرد کوآنزیم

با این وجود، با توجه به مكانیسم عمل این کوآنزیم نمي توان تأثیرات مثبت آن را نادیده گرفت. کوآنزیم کیوتن به عنوان یک آنتي اکسیدان قوی در غشای سلول و لیپوپروتئینهاست و تنها آنتي اکسیداني که در بدن سنتز ميشود. با جلوگیری از پراکسیداسیون لیپیدهای غشایي مي تواند نقش موثری در تثبیت غشای سلول و کاهش آسیب سلولي ایفا کند. چند سالي است که نقش کلیدی آن در بیوژنز میتوکندری شناخته شده و به عنوان حامل الكترون در میتوکندری و یک کوفاکتور ضروری برای تولید انرژی عمل ميکند. سنتز دروني و مصرف آن از طریق رژیم غذایي از کمبود آن در افراد سالم جلوگیری ميکند، ولي سطوح و توانایي تولید آن در بافت با افزایش سن و در عضله قلبي بیماران با نارسایي قلبي کاهش، بطوریکه با کمبود هرچه بیشتر آن در بدن، شدت بیماری افزایش مي یابد.

تاثیر مكمل خوراکي کوآنزیم کیوتن

مكمل خوراکي کوآنزیم کیوتن، میزان آن را در پلاسما، لیپوپروتئین و عروق خوني افزایش ميدهد. اما اینكه سطوح کوآنزیم کیوتن بافت بویژه در بیماران افزایش مي یابد مشخص نیست. اگرچه این مكمل ممكن است به عنوان درمان تكمیلي علاوه بر درمان های رایج بیماران نارسایي قلبي مفید باشد. ولي تاثیر آن بر بیماران قلبي عروقي به تحقیق بیشتری نیاز دارد. پیشنهاد مي کنند که اثرات مضر انواع اکسیژن واکنشي در بیماران نارسایي قلبي افزایش مي یابد و ممكن است کوآنزیم کیوتن به دلیل فعالیت آنتي اکسیداني به کاهش اثرات سمي کمک کند. در بیماران قلبي میزان کیوتن پلاسما پیشگویي کننده مستقلي برای مرگ ومیر است. همچنین کوآنزیم کیوتن ممكن است نقشي در پایداری کلسیم میوکارد (وابسته به کانالهای یوني) و پایداری غشاها داشته و از کاهش متابولیت های ضروری برای سنتز ATP پیشگیری کند.

روند پژوهش

با توجه به نتایج برآمده از یافته های مطالعات گذشته و مكانیسم های بیان شده به نظر ميرسد که کوآنزیم کیوتن ممكن است بعنوان یک آنتي اکسیدان قوی، عملكرد اندوتلیالي را بدون هیچ اثر جانبي بهبود بخشیده و یا تولید انرژی قلب را افزایش دهد و از این طریق موجب بهبود در ظرفیت عملكردی و کسرتخلیه شود.

بهبودی در بیماران

این بهبودی در بیماراني که در برنامه بازتواني و بازتواني به همراه مصرف کوآنزیم کیوتن شرکت کردند بارزتر بود. بازتواني قلبي بویژه همراه با مصرف کوکیوتن باعث بهبود عملكرد عضلات بطن چپ با افزایش درصد EF و   METs بیماران قلبي همراه بود.

پیشنهاد ما

پیشنهاد مي شود درمانگران قلبي، با توجه به شواهد از مزایای قلبي-عروقي ایمن و موثر بازتواني قلبي و مصرف مكمل کوکیوتن، بیماران را به انجام همزمان آن ترغیب نمایند.

پیشنهادات پژوهش

علاوه بر این، به نظر ميرسد مطالعات آینده با تعداد بیشترآزمودني که در مدت زمان بیشتر و به میزان متفاوتي مكمل کوکیوتن و تمرین دریافت نمایند ضروری بنظر مي رسد تا نقش ورزش و مكمل در بهبود این شاخص های مورد نظر صورت گیرد و بتوان مطمئن تر نسبت به اثر بخشي مكمل کوکیوتن و فعالیت ورزشي در برنامه بازتواني بیماران پرداخت.  به هر حال، یافتن یک برنامه تمریني و دارویي مناسب برای بیماران قلبي کار دشواری است و شاید بتوان گفت که پروتكل های تمریني با شدت و مدت مختلف برای افراد با سنین و ویژگي های بیماری مختلف مناسب باشد.

راه حل

از سوی دیگر، یافتن این موضوع که چه مكانیزم های سلولي و ملكولي در پایه و اساس سازگاری های قلبي- عروقي ناشي از فعالیت ورزشي و مكمل دخالت دارند، به متخصصان امر کمک ميکند تا با استفاده از داروها و یا سایر روش های درماني به بیماران قلبي در جهت پیشگیری و درمان کمک نمایند.

منبع:

استکی، سمیرا، ابراهیم، خسرو، غلامی، ماندانا، و جلالیان، رزیتا. (1396). اثر تمرینات بازتوانی قلبی به همراه کوآنزیم کیوتن بر ظرفیت عملکردی و کسرتخلیه در بیماران با نارسایی قلبی مزمن. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 60(6 )، 756-766. SID. https://sid.ir/paper/52243/fa